Przejdź do treści
Mit 3 – pliki RAW to wysoki stopień wtajemniczenia dla zawodowców. To totalne nieporozumienie, szkodliwe, ponieważ zniechęca do poszerzania swoich umiejętności. Niestety rozumiem źródła tego stereotypu. Gdy odkryjemy w aparacie tajemniczą opcję zapisu zdjęcia w RAW (proste sprzęty jej nie mają) a nie w JPG, okazuje się często, że nasz komputer nie umie tych plików wyświetlić. Ściągamy specjalny program i… zdjęcia są nieefektowne, przede wszystkim pozbawione intensywnych kolorów.
Trzeba mieć świadomość, że RAW to bezpośredni i nieprzetworzony zapis tego, co dotarło do matrycy aparatu. Taki zapis musi być obrobiony i służą do tego specjalne (co nie znaczy, że trudne w obsłudze) programy.
Genialność zapisu RAW polega na tym, że pozwala dokonać znacznie głębszych modyfikacji niż JPG, ponieważ plik RAW zawiera więcej informacji niż JPG. Posłużę się prostym przykładem – robiąc zdjęcie zachodu słońca w realu wyraźnie widzieliśmy mnóstwo szczegółów krajobrazu pod światło. W JPG wyjdą one bardzo ciemne i niewiele da się z tym zrobić. Obróbka RAW pozwoli wszystkie te szczegóły rozjaśnić, czyli staną się widoczne. RAW pozwoli nam też na bardzo wiele innych korekt – efektywne zwiększenie nasycenia barw, poprawę ostrości, ustawienie balansu bieli i redukcję szumów.
Do obróbki RAW-ów służą programy, część z których jest płatna, a część darmowa. Niestety, te darmowe są wyraźnie gorsze. Ale już za kilkaset złotych można mieć program, który da nam mnóstwo możliwości. I zdecydowanie uważam, że jeśli już wydaliśmy pewne pieniądze na sprzęt, to naprawdę warto dopłacić jeszcze trochę i kupić program, który w pełni pozwoli nam zapanować nad parametrami zdjęcia.
Porównuję swoje zdjęcia z 3 etapów ewolucji mojej foto-pasji. Najpierw zapis w JPG, potem w RAW z wykorzystaniem darmowego oprogramowania i wreszcie obróbka RAW programem, za który zapłaciłem ok. 700 zł. Każda zmiana podejścia do pracy z plikiem oznaczała skokową poprawę uzyskiwanych efektów. Mogę tylko żałować, że nie uczyłem się szybciej – dużo zdjęć wyszłoby znacznie lepiej.
Tu powinienem jeszcze dodać jedną refleksję. Otóż wiele razy słyszałem, że obróbka RAW-ów to fałszowanie rzeczywistości, a prawdziwe, autentyczne zdjęcie to tylko takie, jakie wyrzucił z siebie aparat – czyli JPG. Jest to nieprawda. JPG to po prostu efekt zautomatyzowanej procedury obróbki wykonanej wg pomysłu inżyniera, który pisał oprogramowanie naszego aparatu. Rezygnacja z tego wątpliwego ułatwienia to wbrew pozorom wolność interpretacji. Nie należy go nadużywać (prowadzi to do żałosnych skutków), ale trzeba pamiętać, że obróbka zdjęcia to po prostu ostatni – i równie ważny – etap i element kreacji przy tworzeniu fotografii. Zdanie się na JPG to nie autentyzm tylko oddanie pracy w ręce zaprogramowanej maszyny.
Poniżej prezentuję efekty różnych rodzajów zapisu tego samego kadru. Pierwsze zdjęcie to surowy RAW. Na zdjęciu widać mało, jest pozbawione wyraźnych barw i zawiera obszary niedoświetlone – co było nieuniknione przy tak kontrastowej scenie. Na zdjęciu drugim zaufałem oprogramowaniu aparatu i pozwoliłem mu wygenerować JPG. Jak widać, lepsze jest nasycenie barw, jednak w obszarach cieni dalej prawie nic nie widać. I wreszcie trzecie zdjęcie, gdzie RAW obrobiłem samodzielnie korygując prześwietlenia, niedoświetlenia, nasycenie barw i kilka innych parametrów. Zestawienie tych 3 zdjęć ewidentnie pokazuje, która metoda pracy daje najlepsze rezultaty. Najlepsze i, dodajmy, najbardziej zbliżone do tego, co widzi ludzki wzrok.
Mit 2 – każdym sprzętem da się robić dobre zdjęcia, wyrażany również przy pomocy zgrabnej formuły, że to nie aparat robi zdjęcia tylko człowiek. Jest to zwodnicze, czyli prawda i nieprawda. Prawda, że najlepszy sprzęt nic nie da, gdy nie umie się robić zdjęć. Nieprawda, ponieważ sprzęt też jest ważny, potwierdzają to sami zawodowcy. Umiejętności nie wystarczą, gdy obiektyw nie rysuje dobrze, a korpus nie pozwala kontrolować parametrów i nie ma matrycy, która zarejestruje to, co zaplanowaliśmy. Nie bez powodu owi zawodowcy pracują na dużych Nikonach i Canonach z niemniej imponującymi obiektywami a nie na telefonach albo kompaktach.
Dobry aparat daje większe możliwości. Trzeba przyjąć, że minimum to aparat dający kontrolę nad wszystkim parametrami – przede wszystkim czułością ISO, kompensacją ekspozycji, sposobem zapisu obrazu i kombinacją czasu naświetlania/przysłony. Takie możliwości (co ważne – z łatwym dostępem do ustawień) dają lustrzanki i przemyślane bezlusterkowce. I tu dobra wiadomość – taki aparat nie musi być drogi. Rynek jest pełen używanych lustrzanek i bezlusterkowców w doskonałym stanie. Trzeba oczywiście taki aparat dokładnie sprawdzić przed zakupem.
Warto mieć świadomość, że lepszy aparat rzeczywiście jest lepszy. Ma matrycę rejestrującą więcej szczegółów, migawka w trybie ciągłym robi więcej zdjęć na sekundę (kluczowe przy fotografowaniu zwierząt), autofocus działa szybciej, a bufor mieści więcej kadrów. Jednak rynek korpusów jest demokratyczny, łatwo znaleźć coś niezłego za niewielkie pieniądze. Za Nikona d90, którym zrobiłem pierwsze zdjęcia wciąż uważane przeze mnie za udane zapłaciłem (bez obiektywu) 600 zł.
Gorzej jest z obiektywami. One nie starzeją się tak szybko, jak korpusy, więc też nie bardzo tanieją. Okazje praktycznie się nie trafiają, a wiele obiektywów w ogóle nie trafia na rynek wtórny – są tak dobre, że ich właściciele się ich nie pozbywają. A obiektyw jest znacznie ważniejszy niż korpus – i to niestety nie jest mit. Obiektyw, który nie tworzy zadowalająco ostrych kadrów lub zniekształcają obraz – to naprawdę potrafi irytować. Instagram jest pełen zdjęć nieostrych – i widać to pomimo tego, że platforma ta automatyzuje publikację zdjęć w niezbyt wysokiej rozdzielczości.
Przyzwoite używane body bez problemu kupimy nawet za kilkaset złotych. Uniwersalny zoom do szerokich kadrów to wg mnie minimum kilkaset złotych, ale naprawdę warto kupić lepszy, wcześniej zapoznając się z jego recenzjami. Ok. 2 tys. złotych już daje spore możliwości, choć są obiektywy nawet za 4-6 tys. Robienie zdjęć na dużą odległość to już kosztowna sprawa. Zoomy do 300 mm potrafią być tanie, ale mogą nie zapewnić zadowolenia, zwłaszcza jeśli chodzi o ostrość. Nie można mieć złudzeń – te wszystkie efektowne zbliżenia ptaków i ssaków powstały przy użyciu szkieł za kilka-kilkanaście tysięcy złotych.
Powyższe zdjęcie powstało przy użyciu dość przeciętnego korpusu. Nie udałoby mi się zrobić tego zdjęcia bez obiektywu, który kupiłem niedawno, zapoznawszy się wcześniej z opiniami na jego temat autorstwa m.in. bardzo przeze mnie szanowanej Bethany Leigh. Nie jest to jeszcze ekstraklasa, ale w sprzyjających warunkach zdjęcia wychodzą moim zdaniem dobrze.
Od dłuższego czasu planowałem, żeby krótko omówić mity związane z nieco ambitniejszym podejściem do robienia zdjęć. Własne doświadczenia skonfrontowane z tym, co czytam o fotografii pozwolą innym – naprawdę mam taką nadzieję – pójść trochę na skróty. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że z trzech mitów dwa są nagminnie rozpowszechniane przez doświadczonych praktyków fotografii, a nawet uznanych profesjonalistów. Zatem – jedziemy.
Mit 1 – to sławna reguła trójpodziału kadru. Co twierdzą poradniki fotografii? Podziel w myślach kadr na pola wg formuły: 3 w pionie i 3 w poziomie. Najważniejsze elementy rozmieść w kadrze tak, aby znalazły się na granicach między polami. Wg tej reguły przykładowo niebo powinno wypełniać górną 1/3 lub 2/3 wysokości kadru.
Trzymanie się tej zasady jest oczywiście lepsze niż umieszczanie najważniejszego obiektu w centrum (choć i to ma czasem sens). Szybko jednak okaże się, że komponowane wg tej reguły kadry są nudne. Niebo czasem powinno zajmować 3/5 wysokości kadru (naprawdę to często daje świetny efekt), czasem powinno wypełniać go w 90%, a czasem nie powinno go być wcale.
To, co chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, to to, że koniecznie trzeba eksperymentować. To dlatego robienie zdjęć to cała sesja, podczas której należy ustawiać aparat na najróżniejsze sposoby, manipulować ogniskową (nie mówiąc już o innych parametrach). Lepiej zrobić 100 kadrów, z których dobry okaże się 1 niż mniej, a z żadnego zdjęcia nie będziemy zadowoleni.
Przeglądam w tej chwili swoje zdjęcia na Instagramie. W części z nich reguła trójpodziału zadziałała bardzo dobrze – zwłaszcza – jak teraz patrzę – gdy w kadrze były 2 tzw. kluczowe, mocne punkty. Ale w wielu przypadkach z trójpodziału zrezygnowałem i uważam, że była to dobra decyzja.
Jeśli brakuje Ci poczucia sensu życia, fotografia wydaje się być dobrym remedium. Niestety, nie będzie łatwo.
Ja miałem naprawdę pod górkę. Desperacko próbowałem zrealizować coś sensownego w czasach fotografii analogowej – czarno-białej. Mimo niezłego sprzętu (który, jak wiadomo, sam nie robi zdjęć) rzadko byłem zadowolony z efektów swojej pracy. Pejzaże paryskie, pejzaże praskie, pejzaże tatrzańskie – 3 dostępne gradacje papieru do odbitek (niskokontrastowy, średniokontrastowy i wysokokontrastowy) nie pozwalały mi przy moim nikłym wyczuciu uzyskać dobrych odbitek, które produkowałem w urządzonym w łazience laboratorium z powiększalnikiem i kuwetami z wywoływaczem i utrwalaczem. Fotografie wychodziły co najwyżej poprawne.
Potem zaczął się okres pustki. Fotografia analogowa została wysłana w niebyt. Główny powód – ilu osobom można pokazać odbitkę w albumie? Jednak fotografia cyfrowa raziła niedoskonałością odwzorowania barw oraz ceną sprzętu. Kupiony przeze mnie za koszmarne pieniądze Kodak (wybrany z uwagi na budzący respekt zoom Shneider-Kreuznach) był wolny, robił zdjęcia, które ledwo dały się oglądać na ekranie i miał mnóstwo wad wieku dziecięcego. Dałem sobie spokój z fotografią na kilka lat.
Przez ten czas nowy sprzęt na dobrym poziomie był za drogi, a do nasycenia rynku sprzętem używanym było jeszcze daleko. Powinienem pokłonić się przed tymi, którzy w pierwszej dekadzie XXI w. wydali 5 tys. PLN (to zupełnie inna wartość niż dzisiaj) na Nikona d80 i jeszcze sporo więcej na jego półprofesjonalnego brata d300. To oni przecierali szlaki.
Ja w tym czasie odkryłem, że smartfon robi akceptowalne zdjęcia. Podróżując to tu to tam rejestrowałem rzeczywistość, a kolejne telefonoaparaty robiły to coraz lepiej. Dość długi myślałem, że to mi wystarczy.
Że poczucie zadowolenia jest zwodnicze – to dotarło do mnie z chwilą, gdy telefonoaparat okazał się bezradny wobec sensownego kadrowania przy pomocy zooma, a zwłaszcza przy konieczności wykonania zbliżenia. Cóż tu mówić – aparat ma obiektyw, smartfon ma jego namiastkę. Dlatego kilka lat temu zacząłem konsekwentnie wyposażać się w kolejne lustrzanki i dobierane wg parametru jakość/cena obiektywy. Trudno mi opisać, jak duże możliwości się przede mną otworzyły.
Ale prawdziwa zmiana podejścia nastąpiła, gdy przeszedłem na zapis RAW – surowy i nieprzetworzony zapis na karcie pamięci tego, co odbiło się na matrycy. W połączeniu z dobrze dobranym programem do opracowywania takich plików dało to niesamowite możliwości odtwarzania zastanego podczas pleneru obrazu. Okazało się, że można nieźle panować nad nieuniknionymi prześwietleniami, niedoświetleniami, balansem bieli i szeregiem innych parametrów.
Obróbka zdjęć zapisanych w formacie RAW stała się regularnym elementem mojej weekendowej rutyny. W trakcie piątkowych i sobotnich sesji przy komputerze z radością odkrywam, że podczas plenerów sprzed kilku dni mój aparat zauważył znacznie więcej niż mogło się na pierwszy rzut oka wydawać. Pozostaje tylko popracować nad interpretacją, która w moim przypadku ma na celu maksymalne zbliżenie się do klimatu chwili, kiedy robione było zdjęcie. W przypadku czarno-białej fotografii analogowej takie przedsięwzięcie jest skrajnie trudne, w przypadku zdjęć wykonanych smartfonem – praktycznie niemożliwe.
Pierwsze zdjęcie powyżej jest przykładem tego, co daje praca nad surowym plikiem. Drugiego – niestety – nie zrobiłbym bez niedawno zakupionego obiektywu.
Kilka dni temu krok po kroku zrealizowałem typowy schemat, który, jeśli nie prześladuje mnie pech, prowadzi do tego, że wracam z pleneru z serią udanych zdjęć. Dwa dni wcześniej postanowiłem wybrać się nad Narew i zacząłem szukać w Google Maps miejsca. Zależało mi na miejscu, z którego będę mieć widok na wschodzące słońce, gdzie rzeka będzie szeroka i gdzie po drugiej stronie nie będzie zabudowań. Znalazłem takie miejsce i wpisałem je do nawigacji.
Dzień przed sprawdziłem pogodę i dowiedziałem się, że mogę liczyć na niebo z niewielkim zachmurzeniem, czyli – być może nie zobaczę słońca nad horyzontem, ale samo niebo będzie oświetlone i będzie mieć interesującą fakturę.
Wschód słońca był zapowiedziany na 5.06, dojazd na miejsce miał trwać ok. godziny. Wstałem zatem po 3-ej nad ranem. Przygotowałem kanapki i termos z herbatą i ruszyłem – niebo na wschodzie właśnie zaczynało zmieniać kolor z czarnego na granatowy.
Do zaplanowanego punktu dotarłem niemal z minutową dokładnością, niebo właśnie zaczynało rozświetlać się na jasno-pomarańczowo, słońce za kilka minut miało podnieść się ponad granicę zalegających na wschodzie chmur. Na miejscu czekały na mnie dwie miłe niespodzianki. Po pierwsze nad wodą unosiła się efektowna mgła. Po drugie przy brzegu zacumowana była staroświecka, stylowa łódź.
W takich okolicznościach powstało powyższe zdjęcie. Uważam je za naprawdę udane, zebrałem za nie mnóstwo pochwał. Ma nastrój, pokazuje widok, który mało kto widział na własne oczy. O samym zdjęciu muszę jednak coś powiedzieć: to bardzo silnie wyeksploatowany motyw. Jest malownicze, ale nie odkrywcze. Taki widok jest po prostu czymś, co każdy, kto zajmuje się fotografią, chce mieć w swojej kolekcji. I prędzej czy później ma.
Pokazałem to zdjęcie znajomym, wszystkim bardzo się podobało, zebrało też sporo plusów i pochlebnych komentarzy w internecie. Cieszy mnie to, choć przecież wiem, że nie wniosłem nim nic nowego. Cieszę się, że na tym samym plenerze zrobiłem też kilka innych fotografii, które, choć może nie tak oczywiste, uważam za znacznie ciekawsze. Zaprezentuję je kiedyś na moim blogu, obiecuję.
Druga refleksja dotyczy samego miejsca. Na zdjęciu wydaje się rajsko spokojne, odludne i dziewicze. Otóż to niestety jest rodzaj iluzji. Już dwie godziny później na rzece zaczęły się hałaśliwe ruchy łodzi motorowych. Od czającego się w krzakach wędkarza dowiedziałem się, że w weekendy i latem często odbywają się tam gonitwy pseudowojowników na skuterach wodnych, koszmarnych maszynach robiących ogrom hałasu i duże fale. Wszystko to dzieje się w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu przyrody.
To dlatego w tytule napisałem, że zdjęcie potrzebuje komentarza. Nie wystarczy tylko dokumentować piękna przyrody, trzeba też apelować o to, aby tę przyrodę chronić i nie zaburzać jej rytmu.
Jednym z najistotniejszych aspektów fotografowania przyrody jest dla mnie to, że efekty moich starań ujawniają się stopniowo.
Tydzień temu spędziłem na wschodzie Polski kilka dni. Pogoda była trudna – chwilami słonecznie, ale głównie – bardzo zimno i wietrznie. Gratulowałem sobie zakupu ciepłej czapki uszanki i wełnianego swetra, który – oprócz kurtki – chronił mnie przed wyziębieniem.
Widziałem mnóstwo zwierząt – ssaków i ptaków. Żubry, sarny, dzikie gęsi, łabędzie i kaczki. Po powrocie zgrałem na komputer ok. 400 zdjęć. Pierwszy wieczór spędziłem na usunięciu zdjęć obarczonych niemożliwymi do usunięcia defektami technicznymi – głównie nieostrych lub poruszonych. Pozostało ok. 100 fotografii.
I tak oto od 6 dni każdy wieczór spędzam na obróbce kadrów. Z wielu z nich, niepozornych na pierwszy rzut oka udaje się uzyskać zdumiewająco dużo. Od kilku dni każdy wieczór to kilka niespodziewanych momentów szczęścia, gdy okazuje się, że udało mi się zrobić udane zdjęcie. Powyżej – jedno z nich.
Być może… Kolejny raz ładne ujęcie wyszło mi po drodze. Z pełnym wyposażeniem fotograficznym jechałem do Puszczy Kampinoskiej. Na szczęście mam już taki nawyk, aby podczas jazdy samochodem rozglądać się na boki, oczywiście tylko wtedy, gdy nie grozi to wypadkiem, czyli gdy jestem sam na drodze i jadę dość wolno. Tym razem – znowu zatrzymałem się. Był mroźny marcowy poranek, a to jeziorko przy drodze było zamarznięte. Pejzaż był absolutnie urzekający. Rozstawiłem na moment statyw z aparatem i zrobiłem serię zdjęć.
Być może kiedyś z premedytacją powinienem postąpić tak: zaplanować poranny wypad do lasu (ujęcia ssaków leśnych niezmiennie mnie kuszą), a zobaczywszy po drodze widok tak ładny jak powyższy, spokojnie się zatrzymać, odłożyć główny cel wyjazdu i skupić się na tym, co widzę tu i teraz.
Dobry pomysł.
Oba zdjęcia zostały wykonane z samochodu, którym wiozłem pomoc humanitarną. Byłem szczęśliwy widząc, że takich osób jak ja było bardzo dużo. Wśród furgonetek transportujących żywność, karimaty i inne dobra tego dnia dominowały te na numerach niemieckich, choć oczywiście nie ma wątpliwości, że najwięcej pomocy pochodzi od Polaków. Tym niemniej odnotowuję, że mijałem też wyładowane pomocą samochody z Francji, Finlandii i Szwecji. W punkcie recepcyjnym Łodyna spotkałem samochody z Francji i Włoch, które przyjechały, aby zaoferować darmowy transport dla uchodźców.
Przy okazji publikacji kolejnego zdjęcia chciałbym podzielić się kulisami mojego hobby, szczególnie zaś jednym aspektem – poświęconym czasem.
Przyznaję, sporo zamieszczonych zdjęć powstało przy okazji. Co to oznacza, wie w dzisiejszych czasach niemal każdy. Podczas innej czynności – najczęściej w drodze dokądś – wpada nam w oko coś wizualnie atrakcyjnego. Jeśli się postaramy z techniką, powstaje zdjęcie warte pokazania publice.
Jednak zdjęcia, z których jestem najbardziej zadowolony, nie powstały przy okazji. Powstały, ponieważ celowo się dokądś wybrałem. Jeśli bliżej mojego miejsca zamieszkania, musiałem przeznaczyć kilka godzin – z reguły sześć do ośmiu. Każdy z moich wyjazdów do Puszczy Kampinoskiej tyle właśnie zajmował. Sam dojazd w obie strony – trzy godziny. I trzy do pięciu godzin, częściowo poświęconych na dojście w upatrzone miejsce, częściowo na chodzenie w poszukiwaniu ciekawej lokalizacji, częściowo na tzw. zasiadkę, czyli spędzenie jakiegoś czasu w jednym miejscu, najczęściej w oczekiwaniu na zwierzę.
Często zdarza mi się też inwestować czas w wyjazdy rekonesansowe. Biorę oczywiście ze sobą sprzęt, ale zazwyczaj wiem, że pora (środek dnia) nie będzie sprzyjać ani napotkaniu korzystnych warunków świetlnych ani tym bardziej zobaczeniu jakiegoś zwierzęcia, więc udane zdjęcia w takiej sytuacji to rzadkość. Cel to rozpoznanie terenu i oznaczenie na mapie w aplikacji nawigacyjnej obiecujących miejsc. Tak właśnie odbyła się eksploracja starorzecza Narwi k. Serocka, dzięki czemu powstały zdjęcia czapli.
Osobna sprawa to wyjazdy dalsze (zwykle Podlasie), które same przez się muszą trwać więcej niż jeden dzień. Oczywiście na nic nie narzekam, fotografowanie sprawia mi ogromną przyjemność, wyjeżdżam, aby jej doświadczyć. Również samo przebywanie w pięknym otoczeniu to coś ogromnie dla mnie ważnego, tak naprawdę odpoczywam wtedy. Bywa, że z takiego wyjazdu nie przywożę ani jednego sensownego zdjęcia, było tak kilkukrotnie. Z Białowieży wracałem z niczym co najmniej 2 razy tylko w ubiegłym roku. Na polanie, na której wcześniej udało mi się sfotografować sarny, innym razem nie pojawia się żadne zwierzę. Na ambonie, z której kilka razy udało mi się zrobić udane zdjęcia, instalują się ze swoim gniazdem szerszenie, więc ją pospiesznie opuszczam.
Warto dodać, że tak ważne w fotografii interesujące światło przydarza się zwykle wtedy, gdy słońce jest nisko. Albo wcześnie rano albo wieczorem. Co dziwne, raczej rano. To oznacza, że nagrodzony zostanę raczej za bardzo wczesne wstanie z łóżka niż późniejsze do niego pójście. W okresie letnim, gdy świta o 5-ej rano, to prawdziwe wyzwanie, potem, im bardziej postępuje jesień, tym pobudki są mniej bolesne. Jednak decyzja o fotograficznym weekendzie (w dni powszednie zazwyczaj pracuję) niemal zawsze oznacza poświęcenie z powodu niedospania. Szczęście, jeśli zarwany poranek uda się odespać po południu, co nie zawsze jest możliwe. Nie muszę też dodawać, że większość moich spotkań ze zwierzyną miała miejsce bardzo wcześnie.
Kolejna sprawa to obróbka zdjęć. W uproszczeniu wygląda to tak: najpierw trzeba dokonać selekcji, bez sentymentu i żalu pozbyć zdjęć, które są nieudane technicznie albo nieciekawe. Ze 150-200 zostaje 10-15. Być może jestem mało wydajny, ale tak właśnie jest. Następnie odbywa się obróbka w programie graficznym. Warto tu podkreślić, że nie chodzi o fałszowanie rzeczywistości, a o wyciągnięcie ze zdjęcia tego, co chciałem przekazać. Zresztą – czy obróbkę w ogóle można nazwać fałszowaniem? Często słyszę do pytanie i brzmi ono jak zarzut. Bez zagłębiania się w szczegóły odpowiadam wtedy, że obróbka zdjęcia to element kreacji, z którego nie tylko mam prawo skorzystać, ale wręcz powinienem być niego dumny. Często nie do końca się to udaje. Jeśli zdjęcie jest w miarę poprawne, obrabiam je w jednym programie, jeśli coś jest do nadrobienia – muszę użyć 2 programów. Praca nad jednym kadrem czasem zajmuje kilka minut, czasem pół godziny.
I tak to trwa. Bardzo, bardzo czasochłonne hobby, na które – ponieważ normalnie pracuję – mam zawsze za mało czasu.
Kadr powyżej to niezły przykład. Samo zdjęcie jest takie sobie. Zrobiłem je z mostu Południowej Obwodnicy Warszawy. Dotarłem tam na rowerze, gdybym chciał wziąć samochód, musiałbym go zaparkować bardzo daleko. Przyjechałem z zupełnie innym zamierzeniem – chciałem zrobić zdjęcie wyspy na Wiśle mając światło opadającego słońca za sobą. Przez ok. godzinę obserwowania zmieniających się warunków świetlnych i prób z aparatem doszedłem do wniosku, że nic ciekawego mi nie wyjdzie. Postanowiłem więc obrócić się pod światło. Kolejne pół godziny dało jakieś efekty. Potem powrót do domu, selekcja, wybór jednego ze zdjęć, które wyszły, obróbka. Ostatnia decyzja o przycięciu fotografii do bardziej panoramicznego formatu zapadła już podczas pisania tego tekstu.
Jak na takie maleństwa mazurki wydają mi się stosunkowo mało płochliwe. Są bardzo aktywne ruchowo, ale, o ile nie wykonywałem nagłych ruchów, potrafiły spędzić w jednym miejscu kilka długich chwil. To zdjęcie powstało na Podlasiu, ale bardzo podobne zrobiłem w krzakach w pobliżu warszawskiego lotniska (o czym pisałem kilka miesięcy temu).